2008-12-18

El Olentzero tiene una buena ocasión de regalar arte



En Durango no vendimos todas las obras. En los próximos días, hasta que pasen las navidades, vamos a hacer un intento por vender en nuestro entorno más inmediato algunas de las que quedan. Así es que el Olentzero va a tener ocasión de adquirir a muy buen precio obras para regalar de artistas como Gorriti, Zuriñe Gredilla, Mikel Campo, Dani Fano, Larruquert, Tomas Murua, Baroja-Collet, Dani Fano, Ikor Kotx, Juan Carlos Ruiz, Juantxo Egaña o Jon Cazenave, entre otros.
En este mismo blog puede verse el vídeo-catálogo. Algunas de las obras que aparecen en él ya están vendidas, pero otras no.
Si alguien está interesado, puede dirigirse a nosotros. En todo caso, el contacto es el de siempre: egin10urte@gmail.com

2008-12-15

Noizko Plateruenako enkantearen kronika bat?



Ez nuen Plateruenako enkantean egoteko aukerarik izan. Gauzak nola joan ziren jakitea gustatuko litzaidake. Inork ez du blog honetan bertan kronikatxoren bat egingo?

Artea oparitzeko aukera ederra du Olentzerok



Durangon ez dira saldu hara eraman genituen arte lan guzti-guztiak Arte lan horiek, Gabonak pasa arte, behintzat, ahoz aho saltzen saiatuko gara. Beraz, Gorriti, Zuriñe Gredilla, Mikel Campo, Dani Fano, Larruquert, Tomas Murua, Baroja-Collet, Dani Fano, Ikor Kotx, Juan Carlos Ruiz, Juantxo Egaña, Jon Cazenave eta beste hainbaten lanak oso modu onean erosteko eta oparitzeko aukera aparta du Olentzerok.

Blog honetan bertan ikus daiteke arte lanen bideo-katalogoa. Bideo horretan azaltzen diren pieza batzuk saldu ditugu, baina beste batzuk ez.

Baten bat interesatuta baldin badago, saltsa honetan ibili garenongana jo dezala. Nolanahi ere, kontaktua, betikoa: egin10urte@gmail.com

2008-12-09

Pepe



Texto y foto: Rafael Castellano


Una estupidez vigente recorre el mundo desde los días de las roastories y la Generación Perdida. Lo de vivir deprisa e intensamente, morir joven y convertirse ora en un bello cadáver o un digno triciclo. Nadie lo piensa, nadie lo cree y esa frase virtual debería desaparecer de los salpicaderos.

Pepe, cuando aparece en algún evento, te derriba el alma a los pies. He escuchado por ahí que hay quien le mitifica con elogios similares a la sentencia idiota antes citada. La última obra de Pepe Rei es, creo, “El Periodista Canalla”, de Editorial Miatzen. Espero se pueda hallar en algún cajón de la Durangoko Azoka que al redactar esto agoniza. Ésa sí es una autodefinición de su existencia, ésa fue la percepción interesada de quienes contra él intentaron competir con maledicencia de golpes bajos y cabezazos en la ceja. Sólo la carretera, que no el talego, pudo con él.

Claro que vivía veloz y autoexigente. Por supuesto que solía exigir esa autoexigencia en rededor. No es, sin duda alguna, canonizable. Todo su ímpetu fue en pro de un reporterismo competitivo (pleonasmo). Quienes hayan trabajado en sus proximidades se habrán sentido en algún momento arrastrados por esa dinámica del viejoperiodismo e incluso muy cabreados con él por no poderle seguir el ritmo. Mucho más cuando pensabas que, como Ranxerox, funcionaba a base de tres o cuatro bypass (los que hicieran falta) en el esternón. Y, claro, te cortaba el rebote.

Pepe te llamaba a capítulo o te aceleraba los pulsos porque, para mayor derrame de adrenalinas varias, lo hacía en tono cariñoso y enormemente lusitano (es partidario del galego-portugués como idioma culto, es decir, lo que no habla Fraga). A este periodista total, con todos sus magníficos defectos, que no fallos a la hora de mandar a máquinas, lo ha inmovilizado la jungla de asfalto. Cada vez que rueda por nuestras inmediaciones, como esta vez ante el stand de “EGIN-10 Urte”, donde se le concedió la “Mailopeko Lamia” de Gorriti, desarma a todos cuantos asistimos a su proceso de innovaciones, telemática, cibernética en pañales, informatización de la información, pespuntes de los que tiraba merced a la infalible telaraña informativa que con paciencia de amanuense medieval (paradoja) se tejió. Es, por fortuna, un personaje contradictorio y no hay quien, al acercársele, no perciba ese brillo cómplice y enigmático de las gafas y, consecuentemente, crea en los milagros. O en los prodigios, hubiese corregido con lápiz rojo.

2008-12-08

Lehen feria-eguna Durangon



Bukatu berri da lehen feria-eguna Durangon. Balantzeak egiten hasteko goizegi da, noski, baina bizpahiru kontutxo, behintzat, aipa daitezke. Horra, ba.

Gorritiren "Mailopeko lamia"-k harrera ona izan du, baita Tasiok azokarako espresuki egin duen marrazki ederrak ere. Gainera, goizean, Tasio bera egon da standean eta eskatu dutenei marrazkiaren kopiak dedikatu dizkie. Arratsaldean ere standean ez dira pertsona ezagunak falta izan. Hor egon da, esaterako, Fermin Muguruza. Ez da ahaztu behar sortzaile ezaguna izateaz gain, EGINeko "beteranoa" dela.

Biharkoa lehen feria-egun fuertea izango da, are gehiago guretzat. Gogoan izan 12etan, Plateruenan, arte enkante mundiala egingo dugula. Han elkartuko gara, adierazpen askatasuna xede.

2008-12-04

Lamiak Durangon



Martin Anso

Lamiak eta gizakiak elkarren ondoan bizi ziren, baita elkarrekin ere, batzuetan, behintzat. Horra, adibide moduan, Lanbreabeko lamiaren eta Gorostiagako mutilaren arteko maitasun istorio hunkigarria (Barandiaran).

Lamien eta gizakien arteko harremanak elkarrekikotasuna zuen oinarri, hots, lamiek lan edo zerbitzu batzuk egiten zizkieten gizakiei eta, trukean, opariak jasotzen zituzten. Eta alderantziz. Harreman horren lekuko da Bazterretxeko lamien istorioa (Barbier).

Halako batean, baina, Elizak –botereak, azken batean– bizikidetza harekin bukatu beharra zegoela erabaki zuen. Lamiak kriminalizatu eta gupidagabe jazarri zituzten. Igorren, esaterako, haien bizilekua suntzitzeko, errekak goldatzera iritsi ziren (Azkue). Gero, lamien memoria ere lizundu nahian, haiekin zerikusia zuten istorioak faltsutu zituzten. Horregatik, gugana iritsi diren kontakizun askotan gaizkile moduan agertzen dira (ergel moduan agertzeaz gain).

Prozesu hori guztia ederki dokumentatu du Juan Inazio Hartsuagak (“Euskal Mitologia konparatua”, Kriseilu, 1987, edo Gaiak, 2004). Eta, hain justu, gugana iritsi diren kontakizun horiei esker dokumentatu ahal izan du. Izan ere, faltsutu dituzten arren, ezin izan dute beti ezkutatu horien azpian gorderik dagoen egia: lamiak ez ziren gizakien etsaiak eta are gutxiago kriminalak; lamiek eta gizakiek elkarri laguntzen zioten.
Zergatik aipatzen dut hau guztia eta zergatik orain? Juan Gorritiren “Mailopeko lamia” ikusi berri dudalako. EGIN eta EGIN Irratiko langile ohion ikur nagusietako bat izango da Durangoko Azokan.

Orain dela hamar urte indarraren indarrez itxi zituzten bi komunikabide haiek gogoratzeko lanen bat eskatu diotenean, ez dakit nik lamiei buruz arestian esandako guztia kontuan izan duen Gorritik, baina, sinboloa aukeratzean, bete-betean asmatu duelakoan nago. EGIN eta EGIN Irratia lamiak ziren. Euskal herritarrekin zuten harremanak elkarrekikotasuna zuen oinarri. Elkar elikatzen zuten. Halako batean, baina, botereak, haien ahotsa gustuko ez zuelako, kriminalizatu eta, azkenean, isilarazi zituen. Gero, haien memoria lizundu nahian, istorioak faltsutu dituzte. Baina, sarri, istorio faltsutu horien azpitik ere ozen bezain garden iristen zaigu ahots haren egia. Halaxe gertatuko da Durangon; han, Gorritirekin eta beste artista eta herritar askorekin batera, lamientzat ere adierazpen askatasuna errebindikatuko dugu.

La memoria de EGIN también estará presente en la Feria de Durango





Numerosos artistas apoyan una iniciativa por la libertad de expresión

Zumeta, Gorriti, Xabier Egaña, Tomas Murua, Guillermo Andonegi, Zuriñe Gredilla, Lamia, Juantxo Egaña, Baroja-Collet, Mikel Campo, Eli Gorostegi, Jon Cazenave, Galder Izagirre, Mikel Valverde, Dani Fano, Mendi, Tasio y otros muchos artistas participarán en la Feria de Durango en una iniciativa promovida por un grupo de ex trabajadores de EGIN.

Esta iniciativa, colofón de los diversos actos que hemos organizado este año con ocasión del décimo aniversario del cierre de EGIN y EGIN Irratia, será realmente novedosa. En un stand, además de algunas publicaciones, ofreceremos a buen precio obras que los artistas antes mencionados han donado desinteresadamente como aportación a la defensa de la libertad de expresión. A buen precio, decimos, porque, aunque también habrá, lógicamente, obras más caras, el objetivo es que la mayoría de ellas, originales, puedan adquirirse a un precio que oscile entre los 50 y los 100 euros, aunque, lógicamente, también las habrá más caras.

Es decir, que cualquiera podrá encontrar algo a la medida de su bolsillo. Es más, con el objetivo de que pueda participar el mayor número posible de personas, hemos realizado una tirada limitada de “Mailopeko lamia”, de Juan Gorriti, cuyos ejemplares se venderán a un precio muy asequible.

Algunos artistas han confirmado ya que acudirán al stand para dedicar sus obras a quien lo solicite. Uno de ellos es Tasio, que ha realizado un espectacular dibujo para la ocasión.
Asimismo, el sábado, día 6 de diciembre, a las 12, tendrá lugar en Plateruena un acto muy especial que hemos bautizado como SUBASTA DE ARTE. Será un acto abierto en el que, en un ambiente festivo y arropados por personas conocidas del ámbito de la cultura y el deporte, reivindicaremos una vez más libertad de expresión.

Os agradeceríamos que os hicieseis eco de esta información. Como complemento, adjuntamos “Mailopeko lamia” y el dibujo que Tasio ha hecho expresamente con ocasión del décimo aniversario.

2008-12-03

Durangoko Azokan ere, EGIN gogoan




Hainbat artista, adierazpen askatasunaren alde

Zumeta, Gorriti, Xabier Egaña, Tomas Murua, Guillermo Andonegi, Zuriñe Gredilla, Lamia, Juantxo Egaña, Baroja-Collet, Mikel Campo, Eli Gorostegi, Jon Cazenave, Galder Izagirre, Mikel Valverde, Dani Fano, Mendi, Tasio eta beste astista askok parte hartuko dute EGINeko langile ohi talde batek Durangoko Azokari begira antolatu duen ekimenean.

EGIN eta EGIN Irratia itxi zituzteneko hamargarren urtemuga biribilduko duen ekimen hori benetan berritzailea izango da. Izan ere, stand batean, zenbait argitalpen saltzeaz gain, arestian aipatutako artistek adierazpen askatasunaren alde musu truk eman dizkiguten lanak modu onean eskainiko ditugu. Modu onean diogu, obra gehienak, JATORRIZKOAK, 50 eta 100 euro bitartean eskuratu ahal izango baitira (batzuk garestiagoak izango diren arren, noski).

Nolanahi ere, edozeinek aurkituko du bere poltsikoaren neurriko obrarik. Are gehiago, ekimen honetan nahi duten guztiek parte har dezan, Juan Gorritik marraztutako “Mailopeko lamia”-ren tirada mugatu bat egin dugu, eta aleak oso merke eskuratu ahal izango dira.

Artista batzuek, beren lanak izenpetzen-eta, standean bertan egongo direla ere aurreratu dute. Horietako bat Tasio izango da, hamargaren urtemuga dela-eta, marrazki bikaina egin duena.

Gainera, abenduaren 6an, larunbatean, 12etan, ARTE ENKANTEA izenburuarekin bataiatu dugun ekitaldi berezia egingo dugu Plateruenan. Bertan, jai giroan eta kultur eta kirol alorretako hainbat lagunen babesean, adierazpen askatasuna aldarrikatuko dugu. Ekitaldia herritar guztiei zabalik egongo da.

Albiste honen berri emango bazenute, eskertuko genizueke. Osagarri moduan, Gorritiren “Mailopeko lamia” eta Tasioren marrazkia bidaltzen dizkizuegu.



2008-11-30

Durangoko "Enkantea"

"EGIN" ETA EGIN IRRATIAREN ITXIERAREN HAMARGARREN URTEURRENA ADIERAZPEN ASKATASUNAREN ALDEKO JAIA ETA ARTELANEN "ENKANTEA"

EGUNA: Abenduak 6, larunbata.

ORDUA: Eguerdian, 12.00etatik 13.00etara.

LEKUA: Durangoko Plateruena kafe antzokia.
Euskal Liburu eta Disko Azokaren ondoan (Landako).

Lagun maitea,
Datorren abenduaren 6an, larunbata, Durangoko Euskal Liburu eta Disko Azokak hartzen duen jaizubian, Bizkaiko udalerri horretako Plateruena kafe antzokian adierazpen askatasunaren alde bilduko gara Euskal Herriko kultur eta kirol arloetako eta jendarteko hainbat lagun, aldarrikapenaz gain jai giroa nagusi izango duen ekitaldi batean.

"Egin" eta Egin Irratiaren itxiera salatzeko urte osoan zehar egindako ekintza sortari buru emango dien jai hori, Durangoko Azokan izango dugun presentziaren osagarri bat da, eta, gainera, osagai berezi bat ere izango du: artelanen enkantea egingo dugu bertan, hainbat artistek egitasmo honetarako eskuzabaltasun osoz eman dizkiguten jatorrizko lanak eskainiz herritarrontzat eskuragarriak diren salneurrian.

Hala, enkantean jarriko ditugu, besteak beste, honako egileon lanak: Zumeta, Gorriti, Xabier Egaña, Tomas Murua, Guillermo Andonegi, Zuriñe Gredilla, miembros de Euskal Argazkilarien Elkartea, Baroja-Collet, Mikel Campo, Mikel Valverde, Dani Fano, Mendi eta Tasio.

Egun horretan zu ere bertan izan nahi zaitugu, lagunartean bildu, eta ez dugula ahazten erakusteko.

"Egin" eta Egin Irratiko langile ohiak
Adierazpen askatasunaren alde

OHARRA: Azokak iraun bitartean, gure erakusmahaian salgai izango dira hainbat artelanen jatorrizkoak (margolanak, eskulturak, argazkiak, ilustrazioak...) herritar guztion poltsikoentzat benetan eskuragarriak diren salneurrietan. Aukera hau baliatu nahi dugu beste behin ere kulturak adierazpen askatasunari ematen dion babesa eskertzeko..

HARREMANETARAKO: egin10.info web orrialdean, email honetan edo egin10urte@gmail.com, edo 626 13 05 51 telefonoan (Karmele Elizaran)

2008-11-18

La memoria de EGIN también estará presente en la Feria de Durango



Numerosos artistas apoyan una iniciativa por la libertad de expresión

Zumeta, Gorriti, Xabier Egaña, Tomas Murua, Guillermo Andonegi, Zuriñe Gredilla, Euskal Argazkilarien Elkartea, Baroja-Collet, Mikel Campo, Mikel Valverde, Dani Fano, Mendi, Tasio y otros muchos artistas participarán en la Feria de Durango en una iniciativa en la que trabaja un grupo de ex trabajadores de EGIN.

Esta iniciativa, colofón de los diversos actos que hemos organizado este año con ocasión del décimo aniversario del cierre de EGIN y EGIN Irratia, será realmente novedosa. En un stand, además de algunas publicaciones, ofreceremos a buen precio obras que los artistas antes mencionados han donado desinteresadamente como aportación a la defensa de la libertad de expresión. A buen precio, decimos, porque, aunque también habrá, lógicamente, obras más caras, el objetivo es que la mayoría de ellas puedan ofrecerse a un precio que oscile entre los 50 y los 100 euros. Es decir, que cualquiera podrá encontrar algo a la medida de su bolsillo.

Algunos artistas han confirmado ya que acudirán al stand para dedicar sus obras a quien lo solicite. Asimismo, el día 6 de diciembre, a las 12, tendrá lugar en Plateruena una “subasta de arte” muy especial.

En próximos días, más información.




Durangoko Azokan ere, EGIN gogoan



Hainbat artista, adierazpen askatasunaren alde


Zumeta, Gorriti, Xabier Egaña, Tomas Murua, Guillermo Andonegi, Zuriñe Gredilla, Euskal Argazkilarien Elkartea, Baroja-Collet, Mikel Campo, Mikel Valverde, Dani Fano, Mendi, Tasio eta beste astista askok parte hartuko dute EGINeko langile ohi talde bat Durangoko Azokari begira antolatzen ari den ekimenean.

EGIN eta EGIN Irratia itxi zituzteneko hamargarren urtemuga biribilduko duen ekimen hori benetan berritzailea izango da. Izan ere, stand batean, zenbait argitalpen saltzeaz gain, arestian aipatutako artistek adierazpen askatasunaren alde musu truk eman dizkiguten lanak modu onean eskainiko ditugu. Modu onean diogu, obra gehienak 50 eta 100 euro bitartean eskuratu ahal izango baitira (batzuk garestiagoak izango diren arren, noski). Hau da, edozeinek aurkituko du bere poltsikoaren neurriko obrarik.

Artista batzuek, beren lanak izenpetzen-eta, standean bertan egongo direla ere aurreratu dute. Gainera, abenduaren 6an, 12etan, “Arte enkantea” izenburuarekin bataiatu dugun ekitaldi berezia egingo dugu Plateruenan.

Ondoko egunetan, informazio gehiago.

2008-11-10

Artistas en EGIN (Y viceversa)


Oteiza 1996

Texto: Aztia Foto: Fernando Larruquert


Desde su primer número, “Egin” concede una sección a las artes plásticas que se ejecutan en numerosos talleres-comuna y escuelas de autodidactas. La complicidad o discusión con estas personas de lleno dedicadas a la creatividad en todas las técnicas (por enésima vez recordemos que en griego 'techné' significa Arte) llegaba de atrás. Al fin y al cabo gran parte de este colectivo de colectivos venían expresando libremente en sus jeroglíficos propios lo que la letra impresa, sobre todo la cotidiana, tuvo prohibido, o encriptado entre líneas, durante muchísimos años.

La visita a salas y galerías cuando los resultados del proceso se podían escrutar en buena iluminación, cosa imposible durante las multitudinarias inauguraciones en aroma de tortilla de patatas y con el respetable dándole la espalda al esfuerzo de meses y años, permitía comentar lo que aquellas formas-fórmulas sugerían.

Muchos habían viajado como auténticos nómadas, a la aventura, con lo puesto, para pillar tendencias y expresiones de Ultramar o Ultrapuertos. Huían de un idilismo ternuriento y tradicionalista. La gran maestría de trazo emergida de academias y de centros de Artes y Oficios, o de Artes Gráficas, cierto, servía de base para su posterior dinamización. Por lo que se emigraba a otras latitudes, sobre todo, para consultar por esos mundos cómo se podía desaprender, ciencia bastante más difícil que el aprendizaje.

Con la avalancha de informalistas estalla pronto la polémica (hasta hoy) de si existe un Arte Vasco – como un Arte Azteca o Etrusco – o un arte ejecutado por vascos dentro o fuera de Vasconia. Los medios de comunicación se nutren de debates de este cariz.

Así, de las primeras columnas dedicadas a muestras específicas de arte que duraban quince días, se pasa a indagar desde el diario EGIN qué piensa, cómo vive, cómo se lo monta ante la materia a transformar y en aroma de bártulos, aguarrás, ácido nítrico, virutas, hornos de cerámica, polvo de piedra de Markina y compresores, toda esa cohorte de estetas. Es decir, lejos del espectáculo, de la vivencia como de ecos de sociedad de exponer. De exponerse.

Se enrollan. Disponen de discurso, ideología, cosmología, irritación existencial, propensiones políticas muy definidas, tendencia al gestualismo y a la discrepancia. Son temperamentales y ni se cortan ni les corta el míster. Es decir, un chollo, una vía para competir con Deportes, dicho sea con todos los respetos para ambas especialidades.

Resumiendo, que desde que el personaje que acompaña al reportero en la magistral foto de Larruquert publicara su “Quousque Tandem” e infundiera en sus colegas, más que otra cosa, aquella facultad de filosofar y aquella licencia para desafiar, el Arte vasco, o el Arte realizado en Euskal Herria, deja de ser el sexo de los ángeles y se sintetiza: existe una “Bauhaus” vasca que Hitler habría enviado a la hoguera o al exilio. De asunto social, pues, pasa a ser asunto sociológico. La performance era la interviú, y tanto ellas como ellos
se revelaron durísimos sparrings. Te tumbaban.



2008-10-27

Reunión del grupo de Durango



Hace ya tiempo que un grupo de ex trabajadores de EGIN viene dándole vueltas a la idea de poner en marcha una iniciativa cara a la Feria de Durango. A grandes rasgos, se trataría de reunir obras de artistas vascos en conmemoración del décimo aniversario del cierre del diario.

Quedan bastantes cosas por concretar y el tiempo se va echando encima, por lo que tras la reunión de Biteri del pasado sábado, en la que se decidió seguir adelante con la idea, se ha convocado una nueva cita para el jueves 6 de noviembre, a las 20:00 horas, en el bar Erribera de Ibaeta. Todos aquellas personas interesadas pueden acudir a la misma para aportar ideas.

2008-10-24

«Euskal Herriko Kazeta»k bihurgunearen zazpigarren urteurrena ospatuko du larunbatean


Idoia Eraso


2001eko urriaren 16ean argitaratu zen lehen aldiz «Euskal Herriko Kazeta», Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoan eztabaida publikoa bultzatzeko egunkaria. Zazpigarren urteurrena ospatzeko, larunbatean ateak irekita izango dituzte Urruñako egoitza berrian.

Zorionak, zure urtebetetzean, zorionak eta urte askotarako!» dio kantuak. «Le Journal du Pays Basque. Euskal Herriko Kazeta» egunkariak zazpigarren urtebetetzea ospatu zuen joan den urriaren 16an. Horren karietara, heldu den larunbat goizean, 10.30etik goiti eta eguerdiraino, besta egingo dute erredakzioan, ateak irekiz. Harpidedunak, irakurleak, laguntzaileak eta gizarte eragileak, orokorrean, Urruñako Hedagune zentroa ezagutzera eta kazetari taldearekin elkartzera gonbidatuta daude.

Zazpigarren urteurrena ez da zenbaki biribila, baina kazetarentzat biziberritzearen urtea izan dela azaldu du egunkariko erredaktoreburu Goizeder Tabernak: «Zazpigarren urte honetan bihurgune bat markatzen dugu». Azken urte hau aldaketa handiko garaia izan da. Hasteko, erredakzio nagusiaren egoitza Baionatik Urruñara aldatu da udan. Aldi berean, bestelako berrikuntzak ere izan dira bai egunkariari berari dagokionez, bai erredakzio taldean. Talde berri eta gazte baten aurrean ezarri da Taberna «Kazeta»ren proiektuak jarraipena izan dezan: «Gaurkotasun albisteen ikuspegi ezberdin bat nahi dugu zabaldu, batez ere Euskal Herriari dagozkion berri eta gertakizunen inguruan».

Erredaktoreburu gazteak erronka berrien aurrean, etorkizunari begira, xede zehatzak agertu ditu: «Gure helburua irakurle gehiagorengana iristea da, publiko zabalagoa ukitzea». Era berean, Kazetaren betiko filosofiaren jarraipena izanen dela ere nabarmendu nahi izan du: «Journalak beti izan du xedetzat Ipar Euskal Herrian eztabaida publikoa bultzatzea, eta bide horretan jarraitzen dugu». Eztabaidaren bidez gure gizarteak bizi dituen aldaketak eta egoera berriak ulertzen laguntzeko nahia ere erakutsi du Tabernak: «Ondoko urteetan aldaketa ekonomikoak izanen dira eta ondorioz jarrera sozial berriak agertuko dira. Aldi berean, eztabaida politikoa areagotuko da erakundeen gainean, euskararen gainean eta abar, eta horien jarraipenean aitzindari izan nahi dugu».

Egoitzaren kokapenaren aldaketa «bihurgunearen» alde garrantzitsutzat jotzen du egunkariko taldeak. Izan ere, Urruñako Hedagune zentroan dagoen egoitzak beste hiru komunikabide ere hartzen ditu barnean. Bertan dira Info7 irratia, Kazeta.info agerkari digitala eta GARAko erredakzioetako bat ere. Aldi berean, inprimategia ere ondoan dago. «Aldaketa honek aberastasuna eta eraginkortasuna handitzen du, alde batetik, informazio gehiago kudeatzea ahalbidetzen baitigu eta egindako lana gehiago baliatzen dugu», gaineratu du erredaktore buruak. «Euskal Herriko Kazeta»ren egoitza nagusia Lapurdi hegoaldera aldatzeak beste bi erredakzio sortzea ekarri du, bi lokal berri ireki baitira, bata Baiona Ttipian eta bestea Donibane Garazin.

Erredakziogune saretxo horiekin hurbiltasuna garatzea du helburu egunkariko taldeak, batez ere barnealdeari begira. «Donibane Garaziko lokal berriarekin erreferentzia bat lortu nahi dugu eta hango ikuspegia ere zabaldu. Ez dugu nahi Nafarroa Beherea eta Zuberoa Lapurditik begiratzea», azaldu du Goizeder Tabernak.

Ipar Euskal Herriko osotasunezko begirada sustatzeko erronkan beste urratsak egin ditu egunkariak azken hileetan. Duela urtebetetik euskara hutsez, astean behin, argitaratzen duen «Mintza» gehigarriaz gain, hainbat herritako eta ibarretako ezagutza sakon- du duten beste batzuk ere argitaratu ditu. Jaiak edota ospakizun bereziak ere (Euskal Herria Zuzenean, Herri Urrats, Uda...) jaso dira gehigarri horien orrietan.

Jadanik zazpi urte

«Jadanik zazpi urte bete izana pauso handia da, bereziki Ipar Euskal Herrian idatzizko prentsak duen egoera ikusirik» baieztatu du kazetariak «denborarekin sinesgarritasuna eta erreferentzialtasuna» izatea erdietsi duela gaineratuta. Aurreko taldeak egindako lana goraipatzea ahaztu gabe, igaro zazpi urteak baikortasunez baloratzen ditu Tabernak, «bereziki hainbat eremutan, erakundeetan, esparru politikoan eta gizarte eragi- leen artean gure lekua egin dugulako».

Agerkariak lortu duen toki erreferentzial hori atxikitzeko talde berriko kazetariak gaika espezializatzen ari dira (laborantzan, gizarte gaietan, politikan...). Talde berriak izandako hutsuneak aitortzen baditu ere, ilusio handiz begiratzen du etorkizuna zuzendari gazteak: «Azken garaian agerian utzi ditugun ahuleziak positiboki begira-tzen ditugu eta proiektu hau aurrera eramatea da gure helburua». Ekin, bada, eta zorionak berriro!

["Gara", 2008-10-23]

2008-10-14

Durangoko Azokari buruz bilera Urriaren 25ean

Azken bileraren barne kontuak posta elektronikoz pasatu diegu zerrendako bazkide guztioi. Ordun, gai horiek ez ditugu komentatzen leku honetan.

Hori bai, lehengo bileran beste gai bat ere izan genuen hizpide. Gutako batzuk aspaldi ari dira aztertzen Durangoko Azokan ekimen bat aurrera eramateko aukera. Oso iniziatiba polita da, arte eta artistekin zerikusia duena. Hamargarren urtebetetzea biribiltzeko modu ona izan liteke.

Ondoko egunetan jakingo dugu ekimen hori bideragarria den. Horregatik, urriaren 25ean, 11etan, berriro ere Biterin bilduko gara. Zirt edo zart egiteko momentua izango da.

2008-10-03

Hurrengo bilera: Urriaren 11an

Kaixo denoi: Uztailean geratu ginen bezalaxe, uda pasatzen utzi dugu eta, udazkenarekin batera, berriz ere bilduko gara EGINeko langile ohiok. Zorra nola kitatu eta uda aurretik pendiente geratu zen zenbait ekimeni nola heldu aztertu behar dugu.
Datorren larunbatean izango da bilera, Urriaren 11an, 11etan, Hernaniko Biteri kultur etxean.
Joatea komeni da, noski.

Lantaldea

2008-09-10

Xakilixuten 2CVa sastrakan



Rafa Castellano | Argazkiak eta testua

Euskal Herriak bere Amazoniak baditu, eta duela gutxi, korkoi albinoen bila nenbilenean – pirañak geldiune biologikoan daude eta - nire begien aurrean 'déja vécu' ohizko dartada zerion tramankulu txit ikonikoa agiri zitzaidan. Ze flaxa, tto, zin dagit porestas. Nola edo hala, auskalo, ibai batengandik gorutz kokatua, fosilak bardapean – eukalipto, magnolio, gorostia, pinu, aristi, intxaurrondo, sagarrondo -- diztiratzen zuen.

Lignina, ahien, huntzosto eta garoazko sastrakan blai gure OHE (Objetu Hegalari Ezezaguna) zegoen. Omertà, faborez, eskatzen dizuet. NASAkoek erne daude beti eta kontuz gero beraiekin.
Aldaketa klimatikoak zoroametsak eta liluraldiak sortzen dituela jakitenek behin eta berriro baieztatzen digutela bapatean burura etorri zitzaidan. Bada, minutu batzuk aurrean, superbizipen ariketei ekiten ari nintzen eta arlo honetan kauziño guztiak gutxi dira. Zehazki, nahiko masusta susmagarriak, onddo ezbaikorrak eta atsozaharrek sugeen elikadura deitzen dioten basaranak jan egin nituen amarretako hutsartean. Hori dela eta, patrika marsupialan neraman kamera analogiko-triasikoa agudo zorrotik atera eta gero, destatu eta arma tiro pum fenomenoaren froga materiala lortzeko egin nuen.

Ankartean badaezpadaere txirrika izkuturik, K. argazkilariengana joan nintzen eta filma errebela diezadala eskatu nion. Ia astebete zehar suspentsean geratu nintzen: hiltzear daude, argazkimakina daktilarrak. Azken finean, hor zegoen aurkikundea. Uf! Ez nuen aluzinatu: hortxe bertan paperezko irudiek Zakilixuten 2CVa Euskal Herriko edozein lekuan darraiela ziurtatzen ziguten. Ez zen horregatio nahikoa, eta leku harrigarrira laister itzuli nintzen, orain digitalarekin. Klik eta klak, eta hor duzue emaitzak.

Ahuntzak eta ardiak Zakilixuten 2CV inguratzen ohi dituzte. Norbaitek, kobrezko hariak lapurtzeko asmoz, kapota ireki zion. Honezkero, soroko maizterrak 2CVa miraria langa barik itxituraz babestu du. Duchamp bizirik! Azkeneko irudian, argi eta garbi Zakilixuten 2CV ospetsua dela, xuxtu-xuxtu Iparraldean kotxe hauen 40 urteak ospatzen ari direnean, konprobatuko duzue.

Bai, batzutan ezin dugu nostalgia ekiditzea eta Zakilixuten pikaderoa ganbaran geneukala -- “EGIN”go “Solasjaipausa” orrialdean hain zuzen ere -- guztiok hunkitzen gaitu. Farre egizue, arren. Pegatak argi esaten du, Gaueko Eskolak laguntza eske. Ikastaroa hasi du, helduentzat ere. Ez da behin ere ez berandu. Tto.




2008-09-03

Xabierren oroimina


Fito Rodriguez
| Idazlea

Idazketarako Xuxenen aholkuaren kontra horra aurreko astean esan zidana: oroimina!

Pasaia 1931-1939, zanpatuen oroimina bere azken liburuaren izenburuaz ari zen Xabier Portugal niretzako eskaintza idazten zuen bitartean. Ulertu nuen, noski, nahiz eta bera, niretzat behintzat, zuzentasunaren eredua izan den beti.

Baina, halaber, subertsioa maite zuenez, zinemak, jazzak eta herri hizkerak etengabe sortzen dituen bertsio desberdinak ere maitagarriak izan ohi dira berarentzat.

Bera, bere herrian bezain beste maitaturik.

Azken urte hauetan sasoiaren aurka eraman izan duen borroka, berez kultura orok daraman bera, denbora galduren bila izan delakoan nago, berarentzat denbora-pasak ere ihes doan oraina berreskuratzeko ahalegin bihurtzen baitzen.

Nekatu ahala ahalegindu, zaindu... askotan mindu.

Itsasoa besterik ikusten ez denean lehorra ukatzen duena nabigatzaile eskasa izaten da. Itsas herri baten alkatea izan denak badaki ura eta lurra bereizten eta nori berea ematen.

Berari, bere herriak dagokiona emango dio.

Heriotza itsasoa bezain handia izan daiteke edota ur tanta bezain txikia, baina bustitzen du. Eta zipriztintzen gaitu...

Ez dakit denbora isuri edo agortu egiten den, ukiezina baita.

Ukaezina da, ordea, zure denbora bukatu arren zirtaturik utzi gaituzula.

Zirt edo zart egin behar izan denean beharreko jakinduria, egonarria eta kemena erakusten jakin izan duzulako. Erakaslea bezain erakarlea izan baitzara.

Zu gabe ere ikasle izan dituzunak gogoratzen dira horretaz.

Eta, zurean esan ohi den moduan: gogoratzen dira zurekin.

Eta orain, denok ikasle, hura ere egiten jakin behar izango dugu denok:

zu gaberik, zutaz oroitzen...

Gogoratzen al duzu Alfred Hitchcocken Spellbound hori ?

Ingrid Bergman eta Gregory Peck maiteminduko zirela begi-bistakoa zen pelikularen hasieratik bertatik eta, jakina, hala gertatu zen.

Baina maitatzea eta maitemintzea ezin dira guztiz gauza bera izan, ez da?

Zu gabe oroiminez gaude. Zuk erakutsi zenigun eta.

["Berria", 2008-09-03]

Herria sentitzen zuen gizona


Xabier Portugal kazetaria eta Pasaiako alkate ohia hil da, gaixotasun baten ondorioz, 56 urterekin


Irune Berro | Berria

Jazzerako zuen zaletasuna zinematik zetorkion Xabier Portugali. «Hein handi batean bai, bederen», Portugalek berak BERRIAn idatzitako artikulu batean azaldu zuenez. Musika eta zinema kritikari baitzen Portugal. Eta irakaslea. Eta Pasaiako alkate eta zinegotzi ohia. Langile fin eta nekaezina, ezagutu zutenek diotenez. Eritasun baten ondorioz, atzo zendu zen Xabier Portugal Arteaga, sorterrian, Pasaian (Gipuzkoa), 56 urte zituela.

Gazte-gaztetatik zituen gogoko Count Basie, Chet Baker, Paul Gonsalves, Dave Brubeck, Ben Webster, Monty Alexander edota Oscar Petersonek zinemarako konposatutako doinuen bertsioak, «jatorrizkoak behin eta berriro entzuteak bere mugak dituela ohartuta». «Musikari handi haien eskuak izan ziren gaztetatik jazzaren magalean murgildu nindutenak, beraien musikak nire ametsak kulunkatzen zituen bitartean».

Basie, Baker, Brubeck eta Websterrekin hasitako bidaiak Euskal Herriko aldizkari eta kazeta ugaritara eraman zuen Portugal. Anaitasuna, Zeruko Argia, Argia, Jakin, Punto y Hora, Egin, Gara eta BERRIAra, besteren artean. Argitalpen horietan musika, zinema, historia eta bestelako gaiei buruzko lan ugari kaleratu zituen.

Donostiako Jazzaldian eta Zinemaldian lagundu zuen, baita Donostiako eta Irungo zinema amateur jaialdietan ere. Epaimahaikide aritu zen luzaro festibal bi horietan, Lekeitioko Euskal Zinemaren Topaketetan egin zuenez.

Euskal Herriko historiari, orobat, ahalegin biziak eskaini zizkion Portugalek. Historia ikertzeari, berreskuratzeari eta dibulgatzeari. Irrika horri jarraiki sortu zuen Pasaia 1931-1939-Zanpatuen Oroimina liburua. Pasaitarren testigantzak jaso eta prentsa artikuluak nahiz artxiboetako dokumentuak arakatu zituen, Pasaian, 1931tik 1939a bitartean izandako gertakari nagusien berri emateko.

Pasaiako Udalak eskatuta osatu zuen Portugalek Pasaia 1931-1939-Zanpatuen Oroimina, eta iragan otsailean argitaratu zuten Sorginarri bildumaren baitan. «Orain arte ezkutuan izan dena azaleratzeko» xedearekin sortutako liburua dela azaldu zuen aurkezpen ekitaldian Portugalek. Gerra galdu zutenak dira obra horren protagonistak. «Ez bereziki goraipatu nahi ditudalako, haien testigantzaren berri eman nahi dudalako baizik», adierazi zuen orduko hartan.

Herrigintzan buru-belarri

Politika eta herrigintza lanerako esparru izan zituen, halaber. Portugalek gorputz eta arima lan egin zuen Pasaiaren alde. 1987. eta 1995. urteen artean alkate izan zen, Herri Batasunarekin. Eta 1999tik 2003ra Kulturako zinegotzi kargua bete zuen, Euskal Herritarrok plataformako hautetsi gisa.

Herriko San Fermin jaien alde ere lan eskerga egin zuen. Horregatik Saltzeroak peñak Sanferminetako Saltzero nagusi izendatu zuen aurten.

Pasaia-Lezo Lizeoko irakasle eta zuzendari ere izan zen Xabier Portugal, denbora luzez. Baina erretiratua zegoen jada.

Portugalen gorazarrez, dolu eguna ezarri, eta ikurrinak masta erdian jarri dituzte Pasaian. Maider Ziganda alkateak (EAE-ANV) herrikideak eginiko lana gogoratu eta goratu du. «Ez da alferrikakoa izango, denon artean lortuko dugu berak amestutako herria». Zigandaren arabera, «Portugalek herria sentitzen zuen».

Gaur egingo dute haren aldeko hileta elizkizuna, Pasai Antxoko San Fermin parrokian, 19:30ean.

["Berria", 2008-09-03. Argazkia: Judit Fernandez/Argia]

Fallece Xabier Portugal, colaborador de EGIN


«Xabier Portugal es el salsero mayor, fue alcalde de Pasaia y del Lizeo director. Presentaba el pregón, fue Cocinero Mayor y, entre otras cosas más, también es gran escritor. ¿Es verdad? ¡Sí, señor! ¡Xabi, eres el mejor!».

Con estos versos describían, hace apenas dos meses, la figura de Xabier Portugal. Versos que fueron entonados por cerca de un centenar de integrantes de la comparsa Saltseroak antes de la entrega de la ya tradicional camisa roja que simboliza al Saltsero Mayor de los sanfermines. Un emocionado Portugal confesaba que este cargo era «un reconocimiento popular» al trabajo realizado a lo largo de toda su vida.

Fallecía ayer con 56 años de edad y a consecuencia de una larga enfermedad quien en otro tiempo fue primer edil pasaitarra, además de concejal de Cultura, profesor, responsable de Pasaia-Lezo Lizeoa e integrante durante más de treinta años de la comisión de fiestas de Antxo, entre otras muchas labores. Este extenso y variado currículum convirtió a Portugal en una persona referente más allá de la bahía pasaitarra.

El cometido más conocido de Portugal fue ostentar la Alcaldía entre 1987 y 1995 bajo las siglas de Herri Batasuna. A los largo de todos estos años, al igual que en su etapa de concejal de Euskal Herritarrok entre 1999 y 2003, fue el presidente de la Comisión de Cultura del Consistorio, y sus aportaciones desde esos cargos fueron la principal baza para nombrarle Saltsero Mayor 2008.

Antxotarra como el que más

El vínculo de Portugal con las fiestas sanfermineras de Pasai Antxo comenzó hace más de 30 años. Como recordó ayer a GARA su compañero y amigo Ricardo del Pozo, la colaboración de Portugal con la comisión de fiestas del distrito antxotarra arrancó en la época en la que era teniente-alcalde Juan Luis Valverde. Su presencia en los grupos de trabajo del Ayuntamiento, organizados tras la muerte de Franco, y su posterior responsabilidad al frente del Ayuntamiento estrecharon, más si cabe, su relación con la organización de las fiestas y con todas aquellas actividades que contribuyeran a la participación de la gente en la preparación de los sanfermines.

Más allá de la labor realizada en el Consistorio, su amor por el mundo del cine fue la cualidad que hizo de Portugal un crítico conocido en Euskal Herria. El vecino de Pasaia colaboró en numerosas publicaciones, como las revistas ``Anaitasuna'', ``Zeruko Argia'', ``Argia'', ``Jakin'' o ``Punto y Hora'' o en los diarios ``Egin'' y GARA. En todos ellos vertió sus comentarios sobre cine y jazz.

Por ello, no era extraño que participara de una u otra forma en el Festival de Jazz o en el Zinemaldia, las dos grandes citas culturales de Donostia.

Además, el pasado febrero vio la luz el libro «Pasaia 1931-1939. La memoria de los vencidos». Un documento en el que Xabier Portugal analiza cronológicamente los principales sucesos acaecidos desde la proclamación de la II República hasta la finalización del alzamiento militar fascista en el Estado español y su repercusión en la vida pasaitarra.

Ejemplo para los más pequeños

Portugal también ha estado unido a las nuevas generaciones como profesor de Primaria en el Lizeo de Pasaia-Lezo, del que llegó a ser director. Y uniendo su interés por el cine y la educación, durante cuatro años fue el responsable de la sección de programas audiovisuales de la Federación de Ikastolas de Gipuzkoa. Pasaia-Lezo Lizeoa quiso honrar su figura y el pasado abril le brindó un merecido homenaje.

Hoy, a partir de las siete y media de la tarde, se oficiarán en la parroquia de San Fermín de Pasai Antxo los funerales por Xabier Portugal, una cita que no se perderán muchos pasaitarras para despedir al que en los pasados sanfermines se describió como «el perejil de todas las salsas».

["Gara", 2008-09-3]

2008-08-12

Elutxetako argazkiak

Elutxeta4
Argazkia: Paki Kamino Aizpurua

Elutxetako afarian parte hartu zutenen artean banatzen ari naiz han ateratako argazkiak. Guzti-guztien e-posta ez daukat, ordea. Beraz, interesatuak jar daitezela nirekin harremanetan.
Martin Anso

2008-08-06

Programa sobre Egin
en Tas-Tas Irrati Librea


La emisora bilbaina Tas-Tas Irrati Librea dedicó un extenso programa a Egin y Egin-Irratia, con motivo del décimo aniversario del cierre de estos dos medios por parte de Baltasar Garzón. A lo largo de unos 50 minutos, media docena de contertulios abordan cuestiones personales tales como la manera en que vivieron el cierre de Egin, las muy diferentes respuestas que hubo a semejante atropello, o con la perspectiva del tiempo, lo que significó la existencia de un proyecto comunicativo como Egin y las consecuencias de su cierre.
Cierra el programa una entrevista con el periodista de "Gara" Kepa Petralanda, que fue trabajador de Egin.

[TAS-TAS IRRATI LIBREA]

http://tas-tas.org/castellano/audio/Egin%20programa%20especial.mp3

2008-07-24

Jose Luis Elkoro Hernaniko ekitaldian



51199


Jose Luis Elkorok hartzen du hitza "Egin 10 urte" ekitaldian, Hernaniko Polikiroldegian. Argazkia IndyMedia Euskalherria-tik jaso dugu.


2008-07-23

Tapian la sede de EGIN en Eziago


egin3


La sede de EGIN en el Poligono Eziago ha sido tapiada, pocos días después del décimo aniversario del cierre del diario. Al parecer se trata de prevenir nuevos robos en las instalaciones como los ocurridos recientemente por el método del butrón.

Hoy miércoles a las nueve y media de la mañana se han presentado unos soldadores escoltados por una patrulla de la Ertzantza y han procedido al cierre de los butrones con chapas metálicas. También han tapiado las ventanas de la parte delantera (como se puede ver en la fotografía) con chapas de madera y, por último, han cambiado las cerraduras de la entrada al periódico.

Todo el proceso ha durado dos horas. Asímismo, paraece ser que la empresa SABECO dejará a partir de mañana jueves de realizar labores de vigilancia en las instalaciones de EGIN, al finalizar su contrato.

egin1

Argazkiak: Txisko Espinosa

Ha muerto Lorenzo Rojo


rojo1 rojo2

Nuestro compañero Lorenzo Rojo Serna falleció ayer. Apenas le ha dado tiempo a asistir al acto de Hernani y a la cena de Elutxeta -celebración de la cual corresponden estas imágenes- y a contagiarnos con su alegría y buen humor de siempre. Mañana a las siete de la tarde se celebrará una misa en su memoria en la parroquia de la Santa Cruz de Andoain. El funeral se realizará posteriormente en su localidad natal de Frómista (Palencia).

Rojo, como le conocíamos todos, llevaba impreso en su apellido su carácter indomable. Jubilado hace unos pocos meses, no ha tenido la oportunidad de disfrutar de esa segunda vida después de la laboral. El trabajo repartiendo periódicos debió minarle la salud.

Desde el blog invito a quienes deseen mostrar su cariño hacia Lorenzo, a aquellos más cercanos y que más le conocían, a que se animen a escribir unas líneas para que aparezcan en este espacio común del que nos hemos dotado los viejos rockeros de EGIN.

Que la tierra te sea leve, compañero!

Egunkari, umore eta ilusio banatzailea



Fromistan jaio zen, eta 18 urterekin etorri zen Tolosara bizitzera Lorenzo Rojo; euskal prentsa banatzeaz arduratu da 30 urtean: 'Egin', 'Egunkaria', 'Berria' eta 'Gara'; urte hauetan guztietan gertatu izan zaizkion hainbat pasadizo kontatu ditu, umoretsu



Idoia Etxeberria | Berria


Hor dator, bere irribarrearekin eta betaurrekoekin. Martin Ugalde kultur parkera. Alkandora koadroduna, panazko galtza argiak. Ez lanerako jantzita, baina bai behar denerako prest. Betiko legez. Aldamenean duen likidanbarrari hostoak erori ahala kontatu ditu abenturak. Haize zurrunbiloa balitz bezala. Ahots burrunbatsuz. Eta ez dira kontu gutxi. Lorenzo Rojo euskal prentsa banatzeaz arduratu delako 30 urtean. Tarte horretan bi egunkari itxi dituztelako. Egunkariez gainera, umorea eta ilusioa banatzen ere trebea delako.

Umetatik maite ditu autoak eta txofertza. «Eta txikitatik gustatu izan zait guardia zibilak izorratzea ere!», dio barrez. «Behin, 14 urterekin, merienda lapurtu genien». Fromista herrian gertatu zen hori, Palentzian. Bertakoa baita. Osaba-izebekin etorri zen Euskal Herrira, lanera, 17-18 urterekin. Eta baita abertzaletu ere. Franco bizirik zen artean. Seat etxearen tailer batean hasi zen lanean. Gero Ainhoa Artetaren aitaren txoferra izan zen.

Argazkia: Juan Carlos Ruiz|Argazki Press

Ezkondu zenean, Tolosatik Anoetara joan zen bizitzera. «Salbador Garmendia ezagutu nuen han, eta orduantxe hasi zen Egin sortzeko mugimendua. Eta gure familian betidanik ezkertiarrak izan garenez...». Ez zuen birritan pentsatu. Garraio lanak egiteko eskaini zuen bere burua. «Hori bai, ni inoiz ez ninduten autonomo gisa ikusi; ni lagun koadrilako beste bat nintzen! Denetik egin dut Egin-en, artikuluak sinatu izan ezik. Behar zena!». Oso oroitzapen onak ditu. «Kazetari zein banatzaile, denok batuta geunden, ilusioz; egunkaria ateratzea zen garrantzitsuena. Oso ondo pasatu genuen. Eta oso gaizki ere bai: diruz justu-justuan ibili gara beti, militantzia zelako gurea. Baina ez naiz damutzen! Harro nago. Gustura hilko nintzateke egunkari hura berriz kalean ikusiko banu! Batzuei muturrean emateagatik bakarrik!».

Gorriak ikusitakoa da Rojo. Makina bat bider geratu dute bide bazterrean, goizeko ordu txikietan. «Beste edonori bezala hitz egiten nien guardia zibilei. Egunero kontrola, galderak... beldurra galduz zoaz! 'Eta zuk, Palentziakoa izanik, zergatik egiten duzu lan egunkari horretan?'. 'Ba zuk Guardia Zibil sartzea erabaki duzun arrazoi berarengatik!'. Bolada batean gauero geratzen zuten, «eta eztanda egin nuen: 'Aski da! Tiro bat bota edo eraman epailearengana! Lau seme-alaba ditut, eta egunero goizeko ordu bietan jaikitzen banaiz, haiei jaten emateko da, ez zuek nire kontura barre egiteko!». Handik aurrera lasaiago ibili zen.

«Jazarpena handia izan da, baina ez naiz isildu!». Behin, lanean jarri zituen guardia zibilak. «Furgoneta irauli zitzaidan, Irurtzunen, elurrarengatik. Eta Guardia Zibila etorri zen: 'Zer, esku bat bota behar da?'. Eta nik: 'Bat ez, biak! Egunkariak iritsi egin behar dira'. Egunkariak errepidera ateratzen hasi ziren. Haiek ere barrez: 'Egin-ekoari laguntzen...'. Garabiari deitu, eta iritsi ziren egunkariak». Egun bakar batean ere ez du huts egin. «Beti heldu naiz Iruñera. Burugogorra naiz!». Lekunberrin astoa harrapatu zuenean ere bai: «Behe lainoa zegoen, eta errepidera irten zen. Esan zidaten: 'Ez dakigu nor den astoagoa, animalia edo zu!'».

Egunkaria sortzean, Egin-ekin batera hura banatzen hasi ziren. Egin itxi arte. «Egin, Egunkaria... Dena ixten digute, zeruko ateak ere bai ia-ia!». Iazko abuztura arte, erretiroa hartu zuen arte, Gara eta Berria banatzen zituen.

«Ez naiz aspertzen!»

Ez zaio batere kostatu gauez lo egitea; «irrikan nago elurra egiteko, leihotik begiratu, eta goxo-goxo ohean sartzeko!». Andoaindik Palentziara joan-etorrian dabil. «Euskalduna sentitzen naiz, baina jaioterria ere gustuko dut». Arratsaldero bodegan du hitzordua lagunekin, ardo pixka bat edan eta sabela berdintzeko. Baikorra, ausarta eta geldigorra, halakoxea da Rojo. Doan tokira doala, lagunen bat aurkituko du beti.

Bizitzako uneak

1946. Fromistan jasio zen (Palentzia, Espainia).

1964. Tolosara etorri zen.

1973. Aita izan zen lehen aldiz.

1979. Egin sortu eta banaketaz arduratu zen. Ordutik, Egunkaria, Gara, Berria...

1982. «Nik eman nion Kirolegin trofeoa Urkiagari. Txoferrak. Hori ez da munduko beste egunkari batean gertatuko».

["Tolosaldeko Hitza"]

Egunkari eta umore banatzailea

Hilberria | Lorenzo Rojo

Xabier Otamendi

Egunkariak banatzea lanbide zuen Lorenzo Rojo hil da. Ezaguna zen egunkariez gain umorea zabaltzen ere ibiltzen zelako. Fromistan jaio zen 1946. urtean (Palentzia, Espainia). 17-18 urte zituela etorri zen osaba-izebekin Euskal Herrira lanera. Azkar abertzaletu zen. Anoetara ezkondu zen, eta han ezagutu zuen Salbador Garmendia. Orduan hasi zen Egin egunkaria sortzeko mugimendua. Segituan eskaini zuen bere burua garraio lanerako.

30 urtean egunkari banatzen ibili zen. Gauero egin zuen lan inoiz hutsik egin gabe egunkariak garraiatzen, Guardia Zibilak jartzen zizkion traben gainetik. Egunkaria sortu zenean ere bere burua eskaini zuen beharrezkoa zenerako. Bi egunkariren itxiera ikusi zuen, baina horrek ez zuen geldiarazi. Geroago Gara eta BERRIAn ere ibili zen lanean. Iazko abuztura arte ibili zen egunkariak garraiatzen erretiroa hartu zuen arte.

["Berria", 2008-7-23]

Lorenzo Rojo, persona de una pieza

OBITUARIO [Lorenzo Rojo]

Martin GARITANO

Hay pocas personas de las que se pueda presumir de estar hechas de una sola pieza. Lorenzo Rojo, sin duda, se cuenta entre ellas. Una pieza de mármol palentino cortado al bies en Frómista y tallada como roble vasco en Euskal Herria. Lorenzo Rojo deja en esta tierra mucho más que una familia y un recuerdo. Deja el ejemplo de quien nunca quiso olvidar la tierra que le vio nacer y menos aún la que fue testigo de sus desvelos. Quienes tuvimos el privilegio de tratarlo desde aquellos viejos buenos tiempos de «Egin» podemos atestiguarlo.

Camionero, distribuidor, entusiasta, ha sido ejemplo vivo del cariño con que la sociedad vasca -en una parte más que importante- ha querido su propia verdad, la forma de contar la historia que tan insufrible se les antojó a otros, y ha sido, sobre todo, ejemplo de la tenacidad con que sólo pueden superarse todos los obstáculos que puedan situarse frente a un proyecto popular. Obstáculos naturales, unos, y uniformados, los más. Lorenzo Rojo ha llevado en los últimos treinta años noticias del uno al otro confín de Euskal Herria. Lloviera, nevara, hirviera el asfalto o helara, «Egin», «Egunkaria», GARA... nunca faltaron en los kioscos de Lorenzo. Hoy le echarán de menos en todos ellos. Porque hay gentes que, por bondad, alegría y entrega, se hacen querer en todas partes. En Frómista y en Euskal Herria.

["Gara", 2008-7-23]

2008-07-21

3.578 usuarios únicos absolutos



Según los datos aportados por el servicio Google Analitycs, el blog de un grupo de ex trabajadores de EGIN http://egin10.info ha registrado, desde que se puso en marcha el análisis a mediados del mes de junio hasta el pasado 20 de julio, un total de 3.578 usuarios únicos absolutos. Además, la estadística muestra que han sido un total de 7.826 las páginas visitadas del sitio, superando el número de visitas las cinco mil, en concreto han sido 5.048.

Los datos confirman el interés despertado en torno al décimo aniversario del cierre del diario y a los actos que se han ido desarrollando para intentar que un hecho de tan graves repercusiones para la sociedad vasca no pase desapercibido. El eco que han tenido los actos, así como las numerosas entrevistas y reportajes publicados en prensa, radio, televisión e internet han contribuido a difundir las dos ideas centrales de la campaña. Por un lado, la defensa a ultranza de la libertad de expresión, que sigue amenazada y ahí está el próximo juicio contra los responsables de "Euskaldunon Egunkaria" para demostrarlo. Y en segundo lugar, la solidaridad con todas las personas represaliadas por el caso EGIN, en especial con aquellas que permanecen encarceladas en este momento.

2008-07-18

Ni un dia sense diari



Iñaki Iriondo | Diari de Balears


Fora d’Euskal Herria, a pocs els sorprendria la notícia del tancament d’Egin, perquè pocs el coneixien. Llevat de la dada que publicava comunicats d’ETA —tots ho fan quan els interessa— o l’acusació que "assenyalava objectius", una cosa no demostrada mai. Egin és molt més que això.

Era el diari amb les mateixes seccions que qualsevol altre, però que informava des d’un punt de vista basc i d’esquerra, per donar veu als qui gairebé mai no en tenen.

I ho feia amb un nombre de lectors que li permetien mantenir una estructura professional, sense publicitat institucional ni de grans marques. Així ho varen testificar a l’Audiència Nacional els líders dels sindicats i partits majoritaris. De res no va servir. Nou anys després d’intentar matar el diari, l’Audiència Nacional va condemnar el seu director, Xabier Salutregi, a 12 anys de presó; la seva subdirectora, Teresa Toda, a 10, i onze directius més a penes que van dels 4 als 24 anys. Tot això, per a què? Per intentar apaivagar una veu incòmoda i no aconseguir-ho ni per un sol dia.

El 16 de juliol va sortir al carrer Euskadi Información. En qüestió d’hores es va improvisar una redacció. Algú va trobar una cosa semblant a una rotativa. Primer van ser 8 pàgines, després 16, de seguida 32. El local va haver d’ampliar-se per acomodar-hi ordinadors deixats per gent del carrer.

Mentrestant, sorgia una altra iniciativa popular per aconseguir mil milions de pessetes en accions comprades pels qui volguessin tornar a tenir un diari així. El 30 de gener de 1999 va néixer Gara. Ja ho va dir José María Aznar a Turquia en comentar el tancament d’Egin: "Potser es pensaven que no ens hi atreviríem".

Corresponsal polític de “Gara” i antic delegat d’ “Egin” a Àlaba

["Diari de Balears", 2008-7-16]

La veu adormida



Ahir va fer 10 anys del tancament del diari abertzale Egin. Centenars de policies espanyols aturaren les rotatives d’Hernani la matinada d’aquell 15 de juliol de 1998


Ander Zurimendi | Diari de Balears

El nom, operació Persiana, hauria de ser reflex del que el jutge Baltasar Garzón es proposava. Silenciar la veu d’un diari, Egin i d’una ràdio, Egin Irratia. I la matinada del 15 de juliol, ara en fa precisament 10 anys, la Policia espanyola executava magistralment els desigs de l’Audiència Nacional.

Els primers agents entraren a la seu central d’Egin a Hernani, Gipúscoa, passades les cinc de la matinada. Alhora, aturaven les rotatives del diari. I fins i tot les desmantellaren, per evitar que es tornassin a engegar. A l’alba, Tomás Arrizabalaga, treballador de la impremta, en sortia amb un exemplar a la mà que havia de ser històric, el número 7.200. Era el darrer Egin.

José María Aznar, aleshores president del Govern central, manifestà des d’Ankara, en viatge oficial a Turquia: "Es pensaven que no ens hi atreviríem?". Una sentència lapidària que els periodistes d’Egin no donaren per definitiva.

I és que no passà ni un sol dia que aparegué una nova capçalera als quioscos bascos: Euskadi Información. Els treballadors del diari, tret dels 11 detinguts, havien aixecat una redacció amb quatre taules, quatre, i el mateix nombre d’ordinadors. Més mala de fer va ser la impressió.

Els directius de Deia, diari bilbaí proper al PNB, oferiren la seva rotativa. Però devers les 23.30 hores del vespre es feren enrere. Tenien por que la manxeta no fos il·legal. Proposaren, aleshores, inserir unes planes d’Egin dins el seu exemplar. Els periodistes silenciats s’hi negaren. I començaren a cercar una impremta per Bilbao.

Som al juliol. 02.30 hores de la matinada. Un ciutadà posa al seu abast, entusiasmat, una vella màquina plana d’òfset, una Solna 125, amb la qual aconseguiran treure 3.000 exemplars del primer número. I a partir d’aquí, el diari va créixer fins als 50.000 exemplars. Fins que morí, però per donar pas al Gara, el seu autèntic objectiu.

L’aleshores director d’Egin, Xabier Salutregi, en llegia la portada: "A Mayor Oreja, mayor bocazas". Ara és a Brussel·les. El Gara, al quiosc.

["Diari de Balears", 2008-7-16]

10 urte EGIN genuela



Jabi Zabala | blogaria - sarean.com

Eta bat-batean bera gabe gelditu ginen. Hamar urte igaro dira egun hartatik eta egunotan EGIN zein Egin Irratiaren itxieraren inguruko hainbat aipamen irakurri ahal izan ditut (gehienbat bertoko) komunikabide zenbaitetan. Hala ere, aferak sarean izan zuen oihartzunaz eta sareak emandako erantzunaz ezer gutxi idatzi da orain arte atera diren EGINen itxieraren gaineko kontakizunetan.

Hamar urte dira berriak gosaria mingostu zigun egun hartatik. Bagenbiltzan batzuk Interneten bazterrak nahasten, orain gauden euskaldun koadrilla koxkorra baino, danborrik gabeko lau katu baginen ere. Telefonoak jo zuen etxean, Xabier laguna Andoaindik: “hemen dauzkagu Eginekoak aterpetuta, beste egunkari bat atera nahi dute eta ea Interneten zerbait egin daitekeen”.

Aurrekaririk ez zegoen gurean, baina gogoratu nuen Holandako lagun batzuk zentsuratutako argitalpenei babesa ematen zien contrast.org izeneko zerbitzarian zebiltzala. Arratsalderako ostatua lortua zegoen, baina testuak ez ziren biharamun goizerarte iritsi. Ostegun arratsalderako oinarrizko edizio bat eginda zegoen: aurkibide txiki bat azaleko argazkiarekin eta testuak banaka zerbitzarira igota: “Egin egingo dugu”. Sarean berehala hasi zen hedatzen contrast.org/egin helbidea, baita euskalherria.net-en ezarritako ispilua ere. Hurrengo egunetan milaka bisita jaso zituzten bi helbideok, jendea informazio gose zen, ahotsik gabekoen ahotsa entzun nahi zuten berriro.

Mac Performa motel hartan, HTML orrialdeak banaka Netscape 3.0 gold haren editore xinplearekin editatzen, Quark-etik copy-paste egiten, testuak txukuntzen, modem-a sutan… Hainbat egun joan ziren horrela. Hurrengo astean elkartasun telematikoa hobeto antolatu zen eta Eusneteko lagun batzuek hartu zuten edizioaren lekukoa, euren trebezia informatikoari esker hainbat gauza hobetuz.

Ordura arte Eginek ez zuen webgunerik ukan, hurrik eman ere ez. Are, sarearekiko EGINekoen jarrera ikusita, barre galantak egin zituen hainbatek Salutregi jauna “ETArekin Internet bidez komunikatzen zela” irakurtzean. Baina orduantxe konturatu zen hainbat lagun sarearen garrantziaz, gure territorio libre bakarra… Enpin. Hainbat herritan agerkariaren fotokopiak egin ziren moduan, munduko hainbat bazterretan Euskadi Información webgunekoak inprimatu, fotokopiatu eta banatu egin zituzten. EGIN ez bezala, Alemaniatik, Argentinatik edo Jaenetik irakurri ahal izan zuten interes handiz hainbat lagunek eta hori islatu zen e-posta mezuetan zein sareko newsgroups eztabaidaguneetan. Sarean saltsa polita sortu zela gogoan dut, banaketa faltagatik edo beldurragatik sekula EGIN bat esku artean eduki gabeko lagun askok estreinakoz beste bertsioa eskuratu baizuten etxeko edo lantokiko pantailan.

P.D. Hala ere, Interneten entzundako lehenengo euskal irratia Egin Irratia bera izan zen, itxiera baino lehen Euskal Herria Journal-en (EHJ) webgunean egunero albistegiko titularrak eskegitzen baiziren realaudio formatoan.

["Sarean.com", 2008-7-16]

«Gara» bideoak: EGIN, 10 urte bahituta



Egilea: Gara

"Gara"ko web-orrian ikusteko: http://www.gara.net/egin10urte/orria.php

2008-07-17

«Egin»-eko langileek itxiera auto karabana eginez oroitarazi dute


'Euskaldunon Egunkaria'-ko langile ohiekin batera, adierazpen askatasunaren aldarria egin dute kazeta itxi zuteneko urtemugan


Egunkariaren itxiera Aznarrek hartutako erabaki politikoa izan zela berretsi dute


Xan Harriague | Hernani

Atzo hamar urte bete ziren Egin irratia eta egunkaria hetsi zituenetik Espainiako Poliziak. Horren kari, Egin eta Euskaldunon Egunkaria-ko langile ohiek auto karabana egin zuten Andoaingo Martin Ugalde Parketik, Hernaniko Eziago industrialdera. 40 bat autok egin zuten Euskaldunon Egunkaria-ren egoitza eta Egin-ena lotzen dituen ibilbidea.

1998ko uztailaren 15ean hasi zen Egin-en aurkako polizia operazioa. 05:00 aldera, ehunka polizia sartu ziren Hernaniko egoitza nagusira tokia miatzeko eta hesteko, Baltasar Garzon Espainiako Auzitegi Nazionaleko epailearen aginduz. Operazio horri lotuta administrazio batzordeko 11 lagun atxilotu zituzten.

Egun horretan gertatu zena oroitarazteko eta salatzeko, atzo 11:00 aldera, 50 bat lagun atera ziren Andoaingo Martin Ugalde Kultur Parketik Hernani aldera. Denek autoan itsatsita zeramaten adierazpen askatasuna irudikatzen duen ikurra, ahoa marratua daukan aurpegia. Bi herrien artean dauden sei kilometroak abiadura motelean egin zituzten, Urnieta eta Hernaniko alde zaharretan txirrinari eraginez.

Oraindik hetsita jarraitzen duen Egin-eko egoitzara iristean, langile ohiek «Egin 10 urte» idatzi zuten atarian dagoen burnizko hesian. Ondotik, hurbildu ziren gehienek autoan zeramaten adierazpen askatasunaren aldeko ikurrak ondoan paratu zituzten. Egin zein Euskaldunon Egunkaria-ko langile ohien izenean Ixiar Arteagak Egin Irratia kazetari ohiak irakurri zuen elkarren artean onartutako idatzia.

Eziago2

Argazkia: Paki Kamino Aizpurua

Europaren historia garaikidean adierazpen askatasunaren kontrako egun seinalatutzat jo du 1998ko uztailaren 15eko egun hura. Baina Garzonen aginduz hetsi bazuten ere, zalantza izpirik ez dauka «erabaki politikoa» izan zela. Horren frogatzeko egun batzuetara Jose Maria Aznar Espainiako presidente ohiak izandako hitzak gogora ekartzea baizik ez du egin. «Agian ez ginela ausartuko uste zuten».

Hetsiera baino lehen, momentu «latzak» izan zituztela ohartarazi du, baina manu militari etorri zirenean ez omen zuten deus egin ahal izan. «21 urtez, ahotsik gabekoen ahotsa isilarazteko hamaika saio egin zituzten. Herritarren babesari esker, ordea, saio horien guztien gainetik salto egin zuten Egin eta Egin Irratiak. Harik eta Espainiako Gobernua 'ausartu' zen arte».

Ordura arte egindako ibilbidearekin pozik agertu da «oparoa» izan delako. «Egin-ek Euskal Herriko komunikabideen mundua arnasberritu zuen», haren erranetan. Ordura arte ezkutuan ziren hainbat errealitate agerian utzi zituela uste du, eta zeharka bada ere, gaineratiko komunikabideak horien aipatzea behartu. «Frankismoaren babesean gizendutako komunikabideek ere, gai horiek nola edo hala azaltzera behartu zituzten Egin egunkariak eta irratiak».

Hasiera baizik ez

Hamargarren urteurrenean, Egin-en hetsiera salatu duten bezala, gauza bera egin dute ondotik Auzitegi Nazionalak hetsiko zituen komunikabideekin, Ardi Beltza-rekin eta Euskaldunon Egunkaria-rekin. «Bere ausardiaz harro, nonbait, bide beretik jarraitzea erabaki zuen Aznarrek».

Epaiaren zain dauden Euskaldunon Egunkaria-ko auzipetuei elkartasuna adierazi die Arteagak, baina argi utzi du ebazpenari begira ezkorra dela «Egin eta Egin Irratiaren inputatuak gogor zigortu dituzte sasi-epaiketa luze baten ondoren, eta gauzak nola joan diren ikusita, ezin da ezer onik espero». Eredu gisa, tortura salaketak aipatu ditu. «Ez diete ezta kasurik egin ere». Hamar urte geroago kartzelan oraindik kartzelan daude lagunak ere ez ditu ahantzi, eta guztiei elkartasuna adierazi die.

Azken hitzak adierazpen askatasunaren alde izan dira, ahots guztientzat izan dadila eskatuz. Langile ohiek uste baitute gaur egun adierazpen askatasuna esaten diotenak ez duela balio iritzi guztiak plazaratzeko. «Botereak entzun nahi duena esateko hainbati aitortzen dioten adierazpen askatasuna ez da adierazpen askatasuna».

Hamar urteren buruan, ondorioek bere hartan dirautela gogorarazi du Aizpuruak

Mertxe Aizpurua Egin-eko langile ohiak beharrezkoa ikusten du horrelako egunak gogoraraztea. «Hamar urte pasatu dira, baina ondorioek bere hartan diraute; batzuk kartzelan daude, eta bertze batzuei Egin-eko zorra ordainarazi nahi diete». Ikuspegi zabalago batetik begiratuta ere, uste du ezin dela geldirik egon. «Egoera ez da aldatu, eta lanean jarraitu behar dugu Egin-ekin gertatu zena ez ahanzteko, baita Euskal Herria eraikitzeko ere. Egin hestea ez baitzen komunikabide baten aurkako eraso bat, baizik eta Euskal Herriaren aurkako bat».

Are beharrezkoak ikusten ditu oroitzeko ekimenak, gizartea aldatzen ari dela uste baitu. «Egunkari bat hestea onartezina da gizartean, baina geroztik bertze batzuk ere hetsi dituzte; tartean, Ardi Beltza eta Euskaldunon Egunkaria, eta batzuetan badirudi normaltzat jotzen dela. Berez, oso larria da demokrazia batean egunkari bat hestea; baina manipulazioa dela eta, Euskal Herrian badirudi ez dela horrela».

["Berria", 2008-7-16]

Euskaltubeko kanal berria: Egin10



Euskaltubek badauka beste kanal berria: Egin10.
Bideo guztiak ikusteko, hor duzu lotura: http://euskaltube.com/group_home.php?gid=45

Euskaltube, beti erne!

Itxitako komunikabideetako langile ohiek, adierazpen askatasuna aldarri

Adierazpen askatasuna, horixe ukatu zieten eta horixe aldarrikatu zuten atzo «Egin», Egin Irratia eta «Egunkaria»ko langileek ohiek. Atzo bete ziren hamar urte poliziak Hernaniko Eziagoko egoitzan sartu eta 21 urteko ibilbideari amaiera emanez «Egin» itxi zutenetik. «Ahotsik gabekoen ahotsa» isilarazi izana salatu zuten, eta epaitu dituzten edota epaiketaren atarian dauden lankideak izan zituzten gogoan, eta euren elkartasuna eskaini zieten


Maider EIZMENDI | Hernani

Bertan batutako langile ohi askok ez dute berehalakoan ahaztuko 1998ko uztailaren 15eko goizaldea. Atzo bete ziren hamar urte Polizia espainola indarrez «Egin»en Eziagoko egoitzan sartu eta egunkaria eta Egin Irratia itxi zituenetik. Zorigaiztoko urteurrenarekin bat «Egineko, Egin Irratiko eta «Egunkaria»ko langile izandakoek auto-karabana egin zuten operazio hura salatu eta adierazpen askatasunaren aldarrikapena egiteko.



Dozenaka auto abiatu ziren «Egunkaria»ren Andoaingo egoitzatik hamaikak pasatxo zirenean, eta bozina joz osatu zuten Andoaingo Martin Ugalde eta Hernaniko Eziego industriagunea batzen dituen tartea. Autoetan itsatsita adierazpen askatasunaren ikurra, geroago guztiak egoitzaren atean itsatsita geratu zirenak, «Egin hamar urte» zioen mezuaren alboan.

Itxita dago orain hamar urtetik eraikina, barruan epaitegiek jarritako zaindariak baino ez dira sartzen. Hain zuzen, ekitaldia hasi baino ordu erdi lehenago irten ziren bi «zaindari» eta autoan utzi zuten tokia.

Itxitako hiru komunikabideetako langile ohien izenean jardun zuen komunikabideen aurrean Ixiar Arteaga kazetariak, eta adierazpen askatasunaren aldeko manifestua irakurri zuen.

«Egin»en egoitzara sartu ziren poliziek Baltasar Garzón epailearen agindua bazekarten ere, operazio haren benetako erantzulea Gobernu espainola izan zela nabarmendu zuen: «Horren inguruan duda izpirik ez uzteko, handik pixka batera, José María Aznarren berak onartu zuen hori. Turkian zela, orduko gobernuburu espainolak hitz ezin adierazgarriagoak bota zituen: `¿Acaso creían que no nos íbamos a atrever?'».

Polizia operazioak, «21 urteko informazio ibilbide bati amaiera bortitza» eman zion: «`Egin'-ek Euskal Herriko komunikabideen mundua arnasberritu zuen. Ez bakarrik ordura arte ezkutuan ziren hainbat errea-litate agerian utzi zituelako, baizik eta gainerako komunikabideak ere, frankismoaren babesean gizendutakoak barne, errealitate horiek nola edo hala azaltzera behartu zituelako», adierazi zuen.

Hamaika eraso jasandakoa

Ez zen, ordea, orain hamar urtekoa izan «ahots disidente hura, ahotsik gabekoen ahotsa» isilarazteko saio bakarra. Aurretik ere makina bat eraso jasoak baitzituen, baina «herritarren babesari esker, ordea, saio horien guztien gainetik salto egin zuten «Egin» eta Egin Irratiak.

Bi komunikabide hauekin hartutako bidea Gobernuak «Ardi Beltza»rekin eta «Egunkaria»rekin jarraitu zuela gogora ekarri zuen, aipatu komunikabideak itxiz.

Joan den larunbatean Hernanin egindako ekitaldian bezala, oso gogoan izan zituzten «Egin» eta Egin Irratiko auzipetuak, 18/98 makrosumarioan epaitu eta egun espetxean edota Auzitegi Gorenak helegitea aztertu bitartean baldintzapean aske daudenak. «`Egunkaria'koak berriz, epaiketaren zain daude eta, orain arte gauzak nola joan diren ikusita ezin da ezer onik espero», adierazi zuen, eurek egindako tortura salaketen aurrean ere epaileek ezikusiarena egin dutela gogora ekarriz. Guztiei, jada epaituak izan direnei, zein epaiketaren atarian daudenei, euren elkartasuna adierazi zieten komunikabideetako langile ohiek.

Euren adierazpena amaitzeko zera esan nahi izan zuten: «Geure apaltasunetik baina irmo adierazpen askatasuna aldarrikatu nahi dugu ahots guztientzat»; izan ere, ozen esan zuten, «botereak entzun nahi duena esateko hainbati aitortzen zaien adierazpen askatasuna, ez da adierazpen askatasuna».

Itxitako komunikabideetako langile eta kolaboratzaile ohiek, bai eta sostengua ematera bertaratutako herritarrek txalo zaparrada batekin amaitu zuten ekitaldia.

["Gara", 2008-7-16]

De vuelta a casa



Maite Ubiria | Periodista


De vuelta a casa, diez años después. La verja de entrada acusa el paso de los años y la desidia del administrador. Desentona la garita. Nunca conocimos guardianes a nuestras puertas, porque éramos una avenida en la que gentes diversas se entrecruzaban a diario, para reclamar cada cual el servicio que esperaba de un medio que era de todos los que lo hacían suyo. Y, mal que les pese, también de los que se tiraban de los pelos al encontrarse entre sus páginas.

De vuelta a casa, con ausencias en la piel. Con el recuerdo puesto en quienes ya no están y en los que aguardan, entre verjas más altas, que se ponga fin al atropello que se materializó aquel 15 de julio de 1998 y que, una década después, no sólo no se ha enmendado, sino que se multiplica en tantas causas judiciales en curso.

Diez años después, el peor homenaje que podríamos hacer quienes maduramos como periodistas y crecimos como personas en «Egin» y Egin irratia sería el de remachar la persiana con el mensaje del desaliento. Quienes dieron su órdago con aquel cierre sin encaje judicial y sin parangón en el contexto europeo erraron el cálculo. Diez años después los Aznar, los Mayor Oreja y los Atutxa son referencias pasadas. Sobre todos ellos ha caído el telón. Les han echado la persiana.

No se trata de ocultar el dolor, y no lo negamos, nos duelen nuestros compañeros presos, como nos hace sufrir el hurto injustificado de un altavoz indispensable para componer la memoria de nuestro pueblo, ésa que hoy se pudre en silencio, entre las paredes de un edificio cerrado en Hernani, o en los atestados almacenes de quienes tanto han apresado, cerrado, hurtado, maltratado y pisoteado desde entonces.

Sin embargo, en estos diez años la maquinaria no se ha detenido, y no hablo ya de la pesada máquina que hoy mantiene secuestrados derechos fundamentales en este país, sino de esa otra herramienta, la que hizo posible el sueño de un diario no sometido a intereses económicos ajenos a esta tierra.

Hoy hay más medios de comunicación emanados del aliento popular, hay más voces en las ondas, más papel en las rotativas y páginas en internet. Como hace diez años, pero desde nuevas atalayas, este pueblo les dice: seguimos y seguiremos.

["Gara", 2008-7-16]

2008-07-16

Elutxetako argazki bat

Elutxetab
Argazkia: Paki Kamino Aizpurua



Martin Ansoren kronika: Elutxetako argazkiari buruzko zerbait komentatzeko eskatzen duzu eta, egia esan, ez dago kontatzeko gauza handirik, baina tira.

Blog honetan bertan iragarrita zegoen bezala, larunbatean, Hernaniko frontoikoa bukatu ondoren, EGIN eta EGIN Irratiko berrogeita hamarren bat langile eta kolaboratzaile ohi Elutxeta sagardotegira joan ginen, elkarrekin afaltzera.

Giro onean afaldu genuen, kontu kontari aritu ginen eta argazki batzuk ere atera genituen. Horietako bat da blogean agertzen dena. Zoritxarrez, behar beste erreflexurik ez genuen izan eta, atera genuenerako, batzuk alde eginda zeuden. Hala ere, benetan irudi ederra dela iruditzen zait. Ez zuen Pakik atera. Pakik auto-karabanakoak atera zituen, baita orain dela hamar eguneko prentsaurrekokoak ere, baina Elutxetakoa Juanjo etxeko nagusiak berak atera zuen.

P.S. Afarian askoz argazki gehiago atera genituen, jakina, baina lagunen artekoak dira, eta ez dut uste blogean ipintzea merezi dutenak. Hala ere, lasai, denbora pixka bat eduki bezain laster, bidaliko dizkiet "interesatuei".

Egin genuelako



Bego Zubia | EGINeko kazetaria

Maitasuna, adiskidetasuna, mina, gorrotoa…, sabela uzkurtzen didan korapiloan biltzen diren sentimenduak adierazteko beharrezko diren hitzak.

Maketa, tipoa, tipometroa, gorputza…, garai bateko hitzak paperera pasatzeko beharrezko diren izenak.

Arrasate, Eibar, Legarre, Eziago…, papera edukiz betetzeko ezinbesteko diren lekuak.

Anparo, Edurne, Miren, Begoña…, lekuak bizileku bihurtu zituzten pertsonak. Kazetari hitzaren esanahia azaldu zidaten lankideak.

Zortzi urtetan, egunez egun eta orduz ordu, bildutako bizipenek utzitako oroitzapenak berreskuratu ditut egunotan. 1998tik gaur arte pasatutako hamar urteek zokoratutako sentimenduak. Ez naiz neure buruari gezurretan ari. Ez dira oroitzapen denak gozoak. Gaziak ere hor daude, eta asko, bai horixe! Baina, gaziak eta gozoak, denak nireak dira. Nire izana osatzeko ezinbestekoak.

Eta izena duenak izana duenez, egunotan ozen aireratu dugu bere izena EGIN egin genuelako.

El día que murió «Egin»



Jose Mari Lorenzo Espinosa | Profesor de Historia

Un día de mediados de julio de 1998 nos dieron la noticia: Etarte había muerto. Llevábamos tiempo sin saber nada de él, de su dolencia cardiaca... La noticia nos conmovió, aunque no nos sorprendió. Trifón Etxebarria «Etarte» murió el mismo día que estaban cerrando «Egin». Quise escribir algo sobre su memoria y vida política, pero el teléfono de Hernani, como el corazón de Etarte, ya no respondía. Los talleres y la redacción del periódico estaban cerradas y ocupadas por la Policía. Finalmente fue en la sede de HB dónde me explicaron lo que estaba pasando, al mismo tiempo que me convocaban a una reunión: la gravedad de la situación dejó en un segundo plano la desaparición de Etarte. Horas después unos pocos amigos asistían a su funeral en Bilbao. No hubo nadie que tuviera tiempo para organizar la despedida que sin duda merecía. Los viejos jagijagis, los que militaron con él en Euzko Abertzale Laguntza o en las Comisiones Pro Amnistía, comentaban que nadie que acordó siquiera de colocar una ikurriña en su féretro.

Trifón murió en julio de 1998 el mismo día que un juez español cerraba «Egin», ahora hace diez años. La coincidencia no podía pasarse por alto. En el mismo momento en que agonizaba quien, por medio mítines, revistas o periódicos, con palabras de ira serena y reivindicación había unido el ayer y el hoy, un siniestro oficio de tinieblas se clavaba en la prensa independentista vasca. Entonces nos parecía casi el fin del mundo. Ahora sabemos que sólo era el principio.

¿Qué nos ha dejado Etarte? ¿Qué queda de su vida y ejemplo, que pueda todavía ayudarnos? Desde hace tiempo un libro sobre su biografía política espera en algún cajón responder a estas preguntas. En el se describe una vida de lucha nacionalista y reivindicación social. Una vida que cubre tres generaciones de patriotas con las que convivió y se identificó. Un poeta de la situación ex nacionalista famoso por sus apostasías (me refiero a Jon Juaristi), que asistió al funeral de Etarte, en un intento de comprender su propia incomprensión ha escrito un epitafio envenenado para la memoria de esta generación: «¿Te preguntas viajero por qué hemos muerto jóvenes, y por qué hemos matado tan estúpidamente? Nuestros padres mintieron: eso es todo».

Se trata de una licencia melancólica de alguien agradecido que paga su suerte deconfesando la de los demás. Siempre ha habido conversos condenados eternamente a condenar su pasado. Y de paso el de los demás. Son nuestros prometeos domésticos. Nunca acabarán de empujar la roca. Contra ellos, miles de militantes como Etarte, que se llevó a la gloria de nuestro recuerdo sus principios como lema. Si alguien quiere renegar de sí mismo, no le faltará trabajo. Pero, ¿cómo hacerlo de quien -como «Egin», como Etarte- nos ha dejado un ejemplo acuñado en años de entrega, sacrifico personal y fidelidad a un ideal político? ¿Cómo reducir la historia de tanta generosidad, dolor y esperanza a una mentira de nuestros padres? Y, ¿por qué pedir disculpas con el nombre de quien ha luchado siempre contra la peor forma de mentir que es la traición? Ni siquiera los que se equivocan mienten. Sólo mienten los traidores. Y Etarte no mintió nunca, porque acudió cada mañana de su vida a la cita con una sola disciplina: la de sus principios. Como hacen todavía tantos miles de abertzales vascos. Como hacía «Egin» hasta un día de julio de 1998.

Etarte murió el día que mataron a «Egin». Aquel mismo día, sin descanso y por la noche, el juez que mata los amaneceres ordenaba a las tropas imperiales de su majestad de España cerrar las imprentas y las ideas. Ahora sabemos que no lo consiguió. Etarte lo supo también toda vida. Testigo de cierres, guerras y atropellos, nunca reconoció la sombra que proyecta el poder sobre sus fechorías. Por eso todavía le recuerdan los compañeros de vida e historia, o quienes le conocimos sólo al final, con el entusiasmo juvenil de los ardientes años, envuelto para siempre en la bandera vasca que fue su vida.

["Gara", 2008-7-15]



Ni un solo día sin diario,
pese al cierre de Garzón



EUSKAL HERRIA EGIN
Argazkia: Jon Urbe


CRONOLOGÍA | Décimo aniversario del cierre de "EGIN"


La «Operación Persiana» diseñada por Garzón al mando de cientos de policías se saldó con el cierre de «Egin» y Egin Irratia y 11 detenciones. Sin embargo, la respuesta de los trabajadores y la solidaridad de la sociedad vasca no dejó que hubiera ni un solo día sin periódico


Manex ALTUNA | Donostia

El primer número de “Egin” se publicó el 29 de setiembre de 1977 y, como se recogía en los agradecimientos expresados en la portada, nació con la vocación de ser un proyecto informativo que emanaba del compromiso y la ilusión de un gran sector de la sociedad vasca, puesto que contaba con 25.000 cuentapartícipes y miles de contribuyentes. En mayo de 1989 echaba a andar la radio Egin Irratia.

A lo largo de los más de 20 años de trayectoria tuvo que hacer frente a innumerables ataques judiciales y policiales que se intensificaron en la década de los noventa. Entre ellos, destacó el protagonizado por la Ertzaintza en diciembre de 1993 que, siguiendo órdenes del consejero de Interior de Lakua, Juan María Atutxa, entró a las sedes de Hernani y Bilbo con el objetivo de desprestigiar al Equipo de Investigación. Incluso se enfrentó a campañas de boicot publicitario impulsadas por los partidos políticos que firmaron el Pacto de Ajuria Enea.

Pero “Egin” se ganó la fidelidad de un amplio sector de lectores que lo sacaron adelante hasta que, en la madrugada del 15 de julio de 1998, acabaron con la vida del diario y la radio.

Cierre de sedes

• El juez de la Audiencia Nacional Baltasar Garzón se trasladó aquella noche de verano hasta Euskal Herria con la intención de precintar las sedes de “Egin”. El nombre con el que bautizó el operativo así lo evidenciaba: «Operación Persiana». Hacia las 5.00 de la mañana y acompañado por cientos de policías armados, se presentó en el Polígono Eziago de Hernani. Accedieron a la sede en la que se encontraban los trabajadores de la rotativa e iniciaron un registro minucioso sin mostrar ninguna orden judicial. Rellenaron cajas y cajas con todas las carpetas y documentos que se encontraron y hasta desguazaron la rotativa para inutilizarla.

Simultáneamente, bajo las órdenes del mismo juez, agentes de la Unidad Central de Inteligencia de la Comisaría General de Información entraron en las delegaciones de Bilbo, Gasteiz e Iruñea. En la capital navarra tiraron la puerta de la sede situada en la calle Monasterio de Irantzu, en el barrio de Donibane, a porrazos. En Gasteiz, por su parte, retuvieron a un fotógrafo durante varias horas hasta que les abrió la puerta de la delegación. De la noche a la mañana todas las delegaciones de “Egin”, tanto del periódico como de la radio, excepto las de Baiona, Madrid y Eibar, estaban precintadas.

A las 11.00 de la mañana el jefe de Personal, Tomás Arrizabalaga, salió del Polígono Eziago tras asistir al registro como testigo forzado junto al administrador de Hernani Inprimategia, Iñaki Zapiain. Agitando con la mano alzada el periódico de aquel día se dirigió a los medios de comunicación allí congregados: «Mirad bien, porque éste puede ser un ‘Egin’ histórico; es muy posible que ya no haya más. Y que más de 200 trabajadores nos quedemos en la calle», denunció.

Once detenciones

• En el momento en el que en Iruñea entonaban el “Pobre de mí”, la Policía española comenzó a ejecutar con nocturnidad y alevosía las órdenes de Garzón. El magistrado ordenó que la operación no comenzara antes de la medianoche y obligó a realizar la redada de forma sincronizada. El primer arresto lo llevaron a cabo en Lezo, donde detuvieron a Xabier Alegria, para posteriormente trasladarlo a la sede de “Egin” en Hernani. Treinta minutos después, efectivos de la Policía española violentaban media docena de viviendas de forma simultánea, entre ellas la de Carlos Trenor en Donostia. En Irun fue detenido Ramón Uranga y Manu Aranburu en Orereta. En la misma localidad guipuzcoana fue arrestada Maite Mendiburu y la última detención realizada en Gipuzkoa esa noche fue la de Manu Intxauspe.

De las detenciones practicadas en Bizkaia y Araba, destacó la violencia empleada por los agentes contra Isidro Murga y su familia en Laudio. Arrancaron la puerta de su casa con un mazo de hierro y, una vez dentro, tiraron a Isidro al suelo, lo que le produjo una hemorragia nasal y heridas en el dedo del pie. Su hermano Patxo fue detenido en Bilbo hacia la 1.00 de la mañana, mientras en Laudio también fue arrestado Pablo Gorostiaga. A Julen Kalzada, por su parte, le detuvieron en su casa de Busturia, y el último arresto en esta operación lo realizaron en Nafarroa. En concreto, en Barañain, localidad en la que residía Xabi Otero.

Cinco días después, y tras ser conducidos a Madrid, Otero, Mendiburu y Kalzada fueron puestos en libertad bajo fianza. En días posteriores, se presentaron a declarar en la Audiencia Nacional voluntariamente José Ramón Aranguren, Xabier Salutregi y Teresa Toda, y los dos primeros fueron enviados a prisión por el juez. La trabajadora del periódico Marga Izaga también fue detenida; tras pasar tres días incomunicada, fue puesta en libertad sin cargos.

Egingo dugu

• El número 7.200 de “Egin” fue el último. Lo habían amordazado. Sin embargo, aquel 16 de julio apareció un periódico nuevo, “Euskadi Información”, para cubrir en la medida de lo posible su ausencia, como adelantó el día anterior el redactor jefe del diario Martín Garitano ante las instalaciones recién precintadas en Hernani con sus manifestaciones: «Egin, egingo dugu».

Eran sólo ocho páginas, todas en blanco y negro, pero escondían un tremendo esfuerzo detrás. La rabia que invadía a los trabajadores consiguió que se salvaran todos los obstáculos. Estaba todo el material que conocían precintado y lo primero fue encontrar una redacción improvisada en Hernani con cuatro mesas y otros tantos ordenadores. Después, consiguieron la mancheta del nuevo periódico y la impresión parecía asegurada en la rotativa de “Deia”. Pero cuando estaba encaminado, los responsables del diario bilbaino se echaron para atrás si no se les garantizaba la legalidad de la mancheta. Eso no era posible, porque nadie recordaba dónde estaban los documentos originales. Desde “Deia” propusieron ceder unas páginas dentro de su periódico, pero fue rechazada la propuesta.

Eran más de las 23.30. Llamaron a todo tipo de imprentas sin obtener resultado hasta que a las 2.30 encontraron a una persona que se ofreció para lo que hiciera falta. Contaba con una vieja máquina plana de ofset Solna 125 con un funcionamiento primitivo que consiguió una tirada de 3.000 ejemplares. Muy pocos se hicieron con los ejemplares originales, pero estalló una espontánea reacción de solidaridad: los mismos kiosqueros comenzaron a fotocopiar y grapar aquellas ocho páginas de emergencia en las que el último director de “Egin”, Xabier Salutregi, escribió un artículo titulado «Seguimos, seguiremos».

Al día siguiente consiguieron otra rotativa que alcanzaba una tirada de 30.000 ejemplares, y así funcionaron hasta que el 31 de julio se estrenó la «nueva» rotativa de “Euskadi Información” que podía imprimir 16 páginas. Con el pasó del tiempo fue «normalizándose» y en octubre lograron hacer un periódico de 32 páginas. Fueron 198 días, hasta que en la despedida la cabecera parafraseaba al presidente del Gobierno español, José María Aznar, quien había declarado que «creían que no nos íbamos a atrever» para certificar el impulso político existente en el cierre.

Solidaridad

• La respuesta al cierre fue inmediata. La mayoría social vasca se posicionó en contra, y también los partidos de ámbito vasco. Los actos de solidaridad con el periódico se sucedieron pueblo a pueblo en toda la geografía del país, y “Egin” estuvo presente en todas las fiestas de los pueblos de Euskal Herria. Numerosos artistas, deportistas y personalidades de distintos ámbitos mostraron su apoyo al periódico y a Egin Irratia, emisora amordazada a la que muchas radios libres prestaron sus micrófonos.

Donostia albergó una manifestación histórica, con la participación de más de 75.000 personas, y la jornada de movilización y paro de dos horas tuvo también un eco importante en las empresas y los comercios. El papel de los trabajadores de “Egin” fue también fundamental en esta respuesta, con iniciativas continuas para denunciar el cierre. Un ejemplo de esa marea solidaria fue la campaña «Mila miloi baietz», a la que, una vez más, se sumaron miles de personas.

["Gara", 2008-7-15]